چگونه انگیزه درس خواندن بگیریم؟

آیا شما هم گاهی اوقات حوصله و انگیزه‌ برای درس خواندن ندارید؟ مثلا می‌گویید ” الان حسش نیست” و یا حاضری هر کاری جز اینکه درس بخوانید، انجام دهید؟ گاهی نیز، کوهی از پروژه‌ها و برنامه درسی روی هم تلنبار می‌شوند و با این‌حال هیچ میل و کششی به انجام دادن آن ندارید. خب شما تنها نیستید، خیلی از دانش‌آموزان و دانشجوها این مسئله را تجربه می‌کنند و با نبود انگیزه چالش دارند. یکی از سوالات پرتکرار دانش‌آموزان و دانشجویان نیز همیشه این است که چگونه انگیزه درس خواندن بگیریم؟ 

در واقع بیشتر دانش‌آموزان و دانشجویانی که به آن‌ها لقب باهوش بودن می‌دهند، باهوش‌تر از سایرین نیستند بلکه انگیزه کافی برای درس خواندن دارند. وقتی که شما انگیزه برای درس خواندن و یادگیری  داشته باشید دیگر به آن درس، به چشم یک کار طاقت فرسا نگاه نمی‌کنید؛ بلکه یادگیری مثل یک بازی خواهد بود که شما قدم به قدم، آن را به جلو می‌برید. ما به عنوان بهترین دبیرستان دوره دوم یوسف آباد قرار است ابتدا به علل احساس بی‌انگیزگی در دانش‌آموزان بپردازیم و پس از شناخت این دلایل راهکارهایی را برای افزایش انگیزه به شما ارائه دهیم.

علت احساس بی‌انگیزگی برای درس خواندن 

انگیزه در واقع دلیلی است که باعث می‌شود ما به شیوه‌ای خاص رفتار یا عمل کنیم. میل ما به انجام دادن کارها  به وسیله انگیزه تقویت می‌شود. مسلما اگر انگیزه‌ای برای درس خواندن داشته باشیم؛ میل و کشش بیشتری به سمت درس خواندن داریم. همچنین انگیزه، عنصری کلیدی برای دستیابی به اهداف در طول زندگی است. نداشتن و عدم انگیزه یکی از بزرگترین مانع‌های پیشرفت است. خبر خوب این است که عدم انگیزه یک مشکل همیشگی و غیر قابل حل نیست؛ ما می‌توانیم با شناسایی ریشه‌ها و علل بی انگیزگی برای درس خواندن، اثر آن‌ها را خنثی کنیم. پس قبل از هرچیز، برای رسیدن به پاسخ سوال اینکه چگونه انگیزه درس خواندن بگیریم؟ باید علت‌های بی‌انگیزگی برای درس خواندن را پیدا کنیم. در اینجا مواردی از این علت‌ها را برای بررسی کرده‌ایم: 

۱. هدف نداشتن برای درس خواندن

اگر شما درس خواندن را کاری بی‌فایده بدانید؛ قطعا برای مطالعه و کسب نمرات خوب و عالی با مشکل مواجه می‌شوید. به یاد داشته باشید که مطالعه هدفمند و موثر منجر به نمره خوب می‌شود و نمره خوب، فرصت‌های بیشتر و بهتری در زندگی، برای شما ایجاد می‌کند. پس بسیار مهم است که شما اهمیت مطالعه را درک کنید تا برای درس خواندن منظم و مداوم انگیزه داشته باشید.

شاید فکر کنید بیشتر درس‌هایی که در مدرسه می‌خوانید در زندگی واقعی به دردتان نمی‌خورد اما واقعیت این است که این درس‌ها در دنیای حرفه‌ای آینده شما نقش مهمی دارند. مثلا کسب نمرات خوب در ریاضی به شما کمک می‌کند در آینده، از نظر مالی خود را بهتر مدیریت کنید. همچنین گرفتن نمرات خوب در ادبیات به شما کمک می‌کند مهارت‌های زبانی و ارتباطی‌تان توسعه پیدا کند و فن بیان شما تقویت شود. کسب این مهارت‌ها، به روند پیشرفت شما در زندگی سرعت می‌بخشد.

۲. متدها و روش‌های آموزشی خسته کننده

افراد نیازها و ترجیحات یادگیری متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. برنامه‌ریزی به طوری که تمامی این نیازها را برطرف کند، برای معلمان بسیار دشوار است. با اینکه اکثر معلما برای شغل خود واجد شرایط هستند اما استرس، دغدغه‌های مالی و مشکلات زندگی روی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. بنابراین گاهی ممکن است روش تدریس آن‌ها خسته کننده باشد و باعث فقدان انگیزه و درس نخواندن دانش آموزان شود. 

اگر روش تدریس معلمتان باعث شده که شما  در درک یک موضوع خاص به مشکل بخورید، می‌توانید همزمان با برنامه مطالعاتی معلم خود، آموزش‌های آنلاین مربوط به آن موضوع را از اینترنت دنبال کنید. این روزها به لطف اینترنت این امکان را دارید که به راحتی به منابع مختلف آموزشی رایگان یا مقرون به صرفه دسترسی پیدا کنید. یوتیوب و سایت مکتب خانه آموزش‌های بسیار خوبی را در خیلی از رشته‌ها ارائه می‌دهند.

۳. موضوعات چالش برانگیز و سخت

برخی از دانش آموزان یا دانشجویان موضوعات خاصی را چالش برانگیز و سخت می‌دانند و ممکن است در مدت زمان معین نتوانند آن موضوع را درک کنند بنابراین دچار حس بد می‌شوند. این مسئله باعث بی‌انگیزگی دانش‌آموزان می‌شود و ممکن است احساس کنند از پس آن بر نمی‌آیند. وقتی متوجه این موضوع شوید می‌توانید راه‌حلی برای آن پیدا کنید. مثلا اگر در درک درس شیمی چالش دارید یک گروه مطالعه با دوستانتان تشکیل دهید و با هم یاد بگیرید. همچنین استفاده از دوره‌های آموزشی نیز پیشنهاد می‌شود.

۴. خستگی و فرسودگی

این روزها دانش آموزان درگیر کارهای بسیاری هستند که باید در هر لحظه آن را انجام دهند مثلا باید در کلاس‌های مدرسه شرکت کنند، تکالیف آن را انجام دهند و یا در کلاس‌های خارج از مدرسه شرکت کنند؛ همچنین زمانی را برای استراحت و تفریح با اعضای خانواده و دوستان اختصاص دهند. 

قطعا کار سختی است که دانش‌آموزان به همه این وظایف رسیدگی کنند و اکثرا خواب و اوقات فراغت خود را فدای انجام وظایف مدرسه می‌کنند. از آنجایی که این حجم از کار و برنامه، دانش آموزان را  تحت فشار قرارمی‌دهد، به مرور زمان انگیزه آن‌ها را برای درس خواندن کاهش پیدا می‌کند. 

شما باید بین فواصل درس خواندن زمان‌های کوتاهی را برای استراحت قرار دهید تا انرژی خود را بازیابی کنید. پس اگر این‌بار این فکر به ذهن‌تان خطور کرد که چگونه انگیزه درس خواندن بگیریم، بررسی کنید که آیا دچار خستگی از درس خواندن شده‌اید یا خیر و حتما یک برنامه بهینه تهیه کنید که در آن بتوانید بیشتر استراحت کنید. مخصوصا دانش‌آموزان کنکوری که می‌گویند چطور برای درس خواندن کنکور انگیزه بگیریم باید بیشتر، این مسئله را رعایت کنند تا در سال کنکور دچار فرسودگی و کاهش انگیزه نشوند. 

۵. توقعات بالا و اثرات منفی آن بر انگیزه

گاهی والدین انتظارات زیاد و نامعقولی از فرزند خود برای درس خواندن دارند و این توقعات نامعقول یکی از دلایل اصلی بی‌انگیزگی برای درس خواندن است. انتظارات بیش از حد، باعث استرس، اضطراب و افسردگی دانش‌آموزان می‌شود. به همین دلیل بسیار مهم است که والدین و معلمان به محدوده توانایی دانش‌آموزان آگاه باشند و انتظارات نامعقولانه‌ای از آن‌ها نداشته باشند.

معلمان و والدین باید به جای سخت‌گیری‌های بی‌مورد، بیشتر به تشویق دانش‌آموزان بپردازند. شما نیز به عنوان یک دانش آموز باید اطراف خود را با اشخاصی که شما را تشویق می‌کنند و انگیزه می‌دهند پر کنید. همچنین از افرادی که تحقیرتان می‌کنند و انرژی منفی به شما می‌دهند، دوری کنید چرا که این گونه افراد مانع موفقیت و پیشرفت شما می‌شوند. 

۱۰ راهکار برای افزایش انگیزه درس خواندن

ایجاد و افزایش انگیزه برای درس خواندن به عوامل مختلفی بستگی دارد. درست است که درس خواندن کار آسانی نیست اما اگر با راهکارهای تقویت انگیزه آشنا و آگاه باشید، درس خواندن تبدیل به کاری لذت‌بخش برای شما می‌شود. در ادامه رسیدن به پاسخ سوال چگونه انگیزه درس خواندن داشته باشیم؟ ده راهکار فیزیکی و روانی برای شما آورده‌ایم:

راهکارهای فیزیکی

۱. محیط مطالعه راحت و تحریک‌آمیز: ایجاد یک فضای مطالعه‌ای که راحت و بدون حواس‌پرتی باشد. استفاده از صندلی راحت، نور مناسب و دوری از سر و صدا می‌تواند به تمرکز بهتر کمک کند.

۲. تنظیم برنامه زمانی مشخص: داشتن برنامه‌ریزی روزانه یا هفتگی برای مطالعه می‌تواند به ایجاد یک روتین مفید کمک کند و از احساس سردرگمی و استرس جلوگیری کند.

۳. فعالیت بدنی و ورزش: ورزش منظم می‌تواند به بهبود خلق و خو، افزایش انرژی و تمرکز بهتر کمک کند.

۴. تغذیه سالم و کافی: خوردن غذاهای مغذی و متعادل می‌تواند به حفظ انرژی و تمرکز طولانی‌تر کمک کند. از کافئین و شکر بیش از حد پرهیز کنید.

۵. خواب کافی: داشتن خواب کافی و باکیفیت برای بازیابی انرژی و تمرکز بهتر در طول روز حیاتی است.

راهکارهای روانی

۱. تعیین اهداف مشخص و قابل دستیابی: تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی می‌تواند احساس پیشرفت و دستاورد ایجاد کند و انگیزه را افزایش دهد.

۲. تقویت خودآگاهی و خودتنظیمی: شناخت نقاط قوت و ضعف خود و تنظیم روش‌های مطالعه بر اساس آن‌ها می‌تواند به افزایش کارایی کمک کند.

۳. استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس: تکنیک‌های مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، یا یوگا می‌توانند به کاهش استرس و بهبود تمرکز کمک کنند.

۴. پاداش دادن به خود: تنظیم پاداش‌های کوچک برای دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت می‌تواند انگیزه را تقویت کند.

۵. جلسات مطالعه گروهی یا همکاری با دیگران: مطالعه در قالب گروه یا با همکاران می‌تواند انگیزه و علاقه به یادگیری را افزایش دهد و از حس تنهایی جلوگیری کند.

این راهکارها می‌توانند به طور موثری به افزایش انگیزه در درس خواندن کمک کنند. اما هر فردی ممکن است به روش‌های مختلفی پاسخ دهد، بنابراین مهم است که هر کسی راهکارهایی را که با شرایط و نیازهای خودش سازگار است را پیدا کند.

نقش والدین در افزایش انگیزه درس خواندن در فرزندان 

والدین نقش بسیار مهمی در تمام مراحل رشد فرزندان خود دارند. همچنین در تمام طول دوران تحصیل فرزندان، نقش کلیدی در ایجاد و افزایش انگیزه در فرزندان ایفا می‌کنند. والدین باید همیشه مشوق فرزندان خود باشند و بازخوردهای مثبت زیادی را به فرزندان بدهند. والدین می‌توانند با رعایت موارد زیر، انگیزه درس خواندن در فرزندان را افزایش دهند:

۱. نشان دادن همدلی

افکار و احساسات دانش آموزان بیش از هر چیزی واقعی است، پس آن‌ها را جدی بگیرید. دیدگاه‌ها و هدف‌های آن‌ها را بشناسید و  زمانی که اطلاعاتشان را با شما در میان می‌گذارند به آن‌ها اعتماد کنید. 

۲. توضیح دادن الزام انجام کار

به طور مثال به فرزند خود توضیح دهید که چرا انجام تکالیف و امتحانات مهم است. وقتی به دانش آموزان و فرزندان، دلیل و چرایی اهمیت کارها را توضیح دهید، توانایی و انگیزه آن‌ها برای انجام دادن کارها افزایش پیدا می‌کند. 

۳. ایجاد محیط مناسب برای مطالعه

یکی از مهم‌ترین راهکارها برای افزایش انگیزه یادگیری، ایجاد محیط مناسب و آرام است. والدین باید سعی کنند فضایی را در خانه فراهم آورند که فرزندشان در آن بتواند بدون هیچ گونه مزاحمتی مشغول یادگیری شود. مثلا باید صداهای مزاحم مانند تلویزیون، موسیقی یا صحبت کردن بلند دیگر اعضای خانواده تا حد امکان کاهش یابد.

۴. الگوی مثبت باشید

والدین، برای افزایش انگیزه در فرزندان باید خود الگوی مثبتی در زمینه علاقه به یادگیری باشند. اگر والدین به طور مرتب مشغول یادگیری و مطالعه باشند، فرزندان نیز نسبت به درس خواندن و مطالعه انگیزه و اشتیاق پیدامی‌کنند.

۵. بیش از اندازه نصیحت نکنید

سخنرانی‌های طولانی و اغراق‌آمیز والدین درباره نقاط ضعف و اشتباهات فرزندان، یکی از عوامل مخرب انگیزه در آن‌هاست. انتقادهای بیش از حد و نصیحت‌های بی‌مورد، باعث تنش و استرس در فرزندان می‌شود و انگیزه آن‌ها را برای درس خواندن و یادگیری کاهش می‌دهد. به جای آن می‌توانید روی نقاط مثبت فرزندتان تمرکز کنید و آنها را تشویق کنید. سخنان کوتاه و مثبت، تاثیری به مراتب بهتر، در افزایش انگیزه فرزندان می‌گذارد.

نتیجه‌گیری

ما در این مقاله سعی داشتیم به سوال همیشگی دانش‌آموزان یعنی چگونه انگیزه درس خواندن بگیریم؟ پاسخ دهیم. در ابتدا علت‌های بی‌انگیزگی را موشکافی کردیم و سپس راهکارهایی به شما ارائه دادیم تا انگیزه خود را در یادگیری و درس خواندن بالا ببرید. همچنین در آخر مقاله توصیه‌هایی برای والدین در جهت افزایش انگیزه فرزندانشان برای درس خواندن داشتیم.